Synagoga Żydowska - obecnie Biblioteka Publiczna Gminy i Miasta im. J. Przybosia w Strzyżowie

Synagoga z końca XVIII w. znajduje się w Strzyżowie przy ul. Przecławczyka 6. Od 1966 r. do chwili obecnej stanowi siedzibę Biblioteki Publicznej oraz Towarzystwa Miłośników Ziemi Strzyżowskiej.

Synagoga została wpisana do rejestru zabytków pod numerem 286 w dniu 30.06.1960 r.

Na tym miejscu już w XVII w. istniała drewniana synagoga. W II poł. XVIII w. na miejscu drewnianej postawiono nową murowaną w stylu barokowym. Do 1939 r. Synagoga służyła Żydom jako dom modlitwy. W latach 1940-1944 okupant hitlerowski zagospodarował ją na cele gospodarcze, co nieuległo zmianie do 1964 r. W jej wnętrzu, w części zachowała się polichromia z XIX w.

Bożnica murowana, tynkowana, o zaokrąglonych narożach, opięta jest z trzech stron pilastrami. Od zachodu wznosi się piętrowa, niższa od budynku przybudówka, mieszcząca pierwotnie schody prowadzące do sali kobiet. Prostokątne okna umieszczone są w głębokich wnękach. Sala modlitw podczas remontów została podzielona na dwie kondygnacje, izba szkolna na trzy pomieszczenia, w miejscu Aron Hakodeszu wybito nowe okno. Zachowała się bima sklepiona żaglasto, na czterech potężnych filarach. Zachowały się oryginalne drzwi wejściowe. Przybudówka pokryta trójspadowym dachem stanowiła schody wejściowe dla kobiet do sali na piętrze (tzw. Babińca), skąd przez szeroką arkadę miały widok do świątyni. Żydówki, bowiem nie miały prawa bezpośredniego wstępu do synagogi.

Przed wejściem widnieje mała tablica informacyjna z 1967 r. oraz napis: B. synagoga. Obiekt zabytkowy z I-połowy XVIII w. Styl barokowy, polichromia rokokowa, przemalowana w około 1928 r. Zbudowana z kamienia i cegły, usytuowana po południowej stronie cmentarza żydowskiego.

W czasie okupacji hitlerowskiej Żydzi ze Strzyżowa zostali wywiezieni do getta w Rzeszowie, po złożeniu trzykrotnie okupu (futra, kosztowności, pieniądze), a potem do obozu koncentracyjnego w Bełżcu, gdzie zamordowano ich w komorach gazowych. Niemcy urządzili w synagodze magazyny gospodarcze, a na jej podwórzu warsztaty naprawcze samochodów. Takie użytkowanie utrzymano również po wojnie do 1964 r. - był tu magazyn nawozów sztucznych i sprzedaż paliw płynnych, co zniszczyło piękną polichromię synagogi, której fragment oglądamy dziś tylko w tzw. bimie, czyli miejscu gdzie było podwyższenie z pulpitem, na którym umieszczono TORĘ - Pismo Święte, którego fragmenty czytał Rabin w czasie nabożeństwa w synagodze.Bima znajdująca się pośrodku Sali modlitw z czterema potężnymi filarami, sklepiona żeglasto. Rokokowa XVIII-wieczna polichromia sali modlitw po wojnie została zamalowana na biało całkowicie (za wyjątkiem bimy), gdyż wg. ekspertyzy fachowca była ona bardzo zniszczona niewłaściwym użytkowaniem obiektu, a koszt jej renowacji był bardzo wysoki, na co nie stać było inwestora. Polichromia zachowana w bimie jest z XIX w. i była konserwowana w latach 1966-67 przez artystów konserwatorów: Sabinę Kozłowską i Bogusława Balosa. Składa się ona z ornamentów roślinnych i przedstawia węża LEWIATANA.

W latach 2012-2013 przeprowadzono remont Synagogi, który obejmował odnowienie elewacji, dachu oraz wnętrza. Remont miał na celu polepszenie warunków pracy biblioteki przy jednoczesnym zachowaniu bez zmian tzw. bimy i pozostałej architektury.