Pilzno

Powierzchnia: 165,21 km2

Ludność: 18 024 mieszkańców

w tym miasto Pilzno 4 820 mieszkańców

Dane teleadresowe:

39 – 220 Pilzno

ul. Runek 6

tel. (14) 67 21 036, (14) 68 07 720, fax (14) 67 22 491

e-mail: pilzno@pilzno.um.gov.pl

www.pilzno.um.gov.pl

Prezentując Gminę Pilzno pragniemy zachęcić do odwiedzenia naszych pięknych terenów, poz­nania historii, a także do nawiązania kontaktów z mieszkańcami.

Gmina Pilzno leży na zachodnim krańcu województwa podkarpackiego przy międzynarodowej trasie E 4. Jest jedną z gmin wchodzących w skład powiatu dębickiego, którą stanowi samo Pilzno wraz z siedemnastoma otaczającymi je sołectwami. Gmina zajmuje obszar 165 km2, który zamieszkuje łącznie 18 tys. mieszkańców. Południowa część położona jest na Krańcach Pogórza Karpackiego, północna zaś w Kotlinie Sandomierskiej. Położenie decyduje o bo­gactwie krajobrazu, walorach przyrodniczych oraz zróżnicowanej rzeźbie terenu.

Pierwsza wzmianka o Pilźnie sięga czasów, gdy jako wieś zorganizowana na prawie niemieckim zostało podarowane klasztorowi tynieckiemu. Pilzno stało się miastem dnia 3 października 1354 roku, kiedy to Król Kazimierz Wielki wydał przywilej zezwalający Dobiesławowi – rycerzowi z Ziemi Sandomierskiej, na lokację miasta.

Tym sposobem prastara osada znalazła się w gronie miast królewskich. W centrum Pilzna został wytyczony rynek i wybiegające z jego naroży ulice, dodat­kowo miasto zostało odpowiednio zabezpieczone wałami. Pilzno było często odwiedzane przez królów i książęta, którzy obdarzali je licznymi przywilejami. Końcem XIV wieku miasto stało się wraz z Tarnowem siedzibą powiatu sądowego, a w 1465 roku samo­dzielnego powiatu skarbowego i administracyjnego. Status miasta królewskiego, opieka króla Władysława Jagiełły, a także korzystna lokali­zacja przy szlaku handlowym z Krakowa na Ruś i drodze z Krakowa na Węgry, sprzyjały szybkiemu rozwoju rzemiosła i handlu. Równolegle z rozkwi­tem Pilzno nawiedzały pożary, tatarskie najazdy i zarazy. Jednak za każdym razem miasto dość szybko leczyło rany i powoli się odradzało. Pilzno stało się ważnym ośrodkiem administracyjnym i sądowniczym. W mieście odbywały się roczniki tj. sądy powiatowe, a także jarmarki i targi. Prow­adzenie handlu prz ez pilźnian się gało poza granice kraju a w szczególności na Słowację, Węgry i Ruś. Jeszcze w XVI w. Pilzno było handlowym partnerem takich miast jak Kraków, Wrocław, Lwów. W 1772 roku nastąpił pierwszy rozbiór Polski, po którym południowa część kraju znalazła się w granicach monarchii austro – węgierskiej. W nowym podziale administracyjnym w 1773 roku Pilzno stało się na krótko siedzibą cyrkułu utworzonego przez austri­ackie władze zaborcze, obejmującego aż dziewięć powiatów. Po dwóch latach miasto straciło swoją pozycję na rzecz Tarnowa.

Wbrew nadziejom Pilźnian, jakie pojawiły się po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, lata 1918– 1939 stały się czasem stagnacji. W ramach prz­eprowadzonej w 1931 roku reformy administracji państwowej zlikwidowano powiat pilźnieński, włączając go do powiatu ropczyckiego, a od 1934 r. do powiatu dębickiego. Stagnacja pogłębiona w latach okupacji niemieckiej, kiedy to miasto straciło niemal jedną trzecia mieszkańców, trwała jeszcze kolejnych kilkadziesiąt lat. Dopiero w ostatnim ćwierćwieczu XX wieku sytuacja zaczęła zmieniać się na lepsze. Powstały nowe obiekty oświaty, służby zdrowia i kul­tury, a także zakłady produkcyjne, usługowe, sklepy i hurtownie. W 2004 r. Pilzno obchodziło jubileusz 650. – lecia nadania praw miejskich.

W ostatnich latach władze gminy podjęły działania zmierzające do poprawy warunków życia mieszkańców. Gmina Pilzno inwestuje w modernizację infrastruk­tury drogowej i oświatowej. We wrześniu 2010 roku oddano do użytku budynek gimnazjum w Pilźnie. W nowym, piętrowym obiekcie dla 440 uczniów, oprócz typowych sal lekcyjnych znajdują się pra­cownie komputerowe, hala sportowa i stołówka z kuchnią. Potężne środki finansowe inwestowane są w gospodarkę wodną i ściekową. Wybudowanie infrastruktury służącej ochronie środowiska z oczyszczalnią ścieków opiewa na kwotę 15 milionów złotych. Plany inwestycyjne na najbliższe lata dotyczą rewitalizacji Rynku w Pilźnie, modernizacji obiektów kultury oraz dróg gminnych, a także bu­dowy sieci wodociągowo – kanalizacyjnej. Ważnym celem jest również organizacja Muzeum Region­alnego w Pilźnie, które obecnie prowadzi zbiórkę eksponatów na wystawy.

Gmina Pilzno to wymarzone miejsce wypoczynku dla miłośników zabytków, amatorów turystyki pieszej i rowerowej, a także każdego, kto szuka kontaktu z naturą. Najcenniejsze zabytki znajdują się w sa­mym Pilźnie, którego centrum stanowi malowniczy rynek. Będąc na rynku należy zwrócić uwagę na stojącą w jego centralnej części kamienną Figurę Matki Boskiej Niepokalanego Poczęcia z 1883 roku. Na szczególne zainteresowanie zasługuje również kamienica Sisla z XVIII w. o elewacji frontowej pokrytej glazurowaną, żółtą cegłą. W zachodniej części rynku znajduje się atrakcyjny zespół murowanych jedno i dwukondygnacyjnych bu­dynków w zabudowie zwartej z XIX wieku. Z kolei ponad dachami pilźnieńskiej zabudowy widoczne są sylwetki kościołów: farnego i karmelickiego. Ten pierwszy to go­tycka, murowana budowla wzniesiona w XIV wieku. Coraz więcej osób pielgrzymuje do Sanktuarium Matki Bożej Pocieszenia (kościół karmelitów). Świątynia zasługuje na szczególną uwagę ze względu na znajdujący się w niej Cu­downy Obraz Matki Bożej Pocieszenia. Malowany na desce wizerunek Matki Bożej ozdobiono srebrnymi sukienkami, wykonanymi wg projektu mistrza Jana Matejki.

Okolice miasta obfitują w malownicze wzniesienia, urokliwe doliny oraz tajemnicze jary i wąwozy. Uro­zmaicony teren sprzyja długim spacerom, a także doskonale nadaje się na wycieczki rowerowe ozna­kowanymi szlakami. Ciekawym obiektem przyrod­niczym jest rezerwat przyrody „Słotwina” w Podle­siu. Rezerwat florystyczny o statusie rezerwatu częściowego powstał w celu zabezpieczenia natural­nego stanowiska pióropusznika strusiego – paproci, objętej całkowitą ochroną gatunkową. Przez Słotwinę biegnie dobrze oznakowana ścieżka dla turystów, pozwalająca lepiej dostrzec piękno tego miejsca.

Infrastruktura techniczna oraz korzystne położenie geo­graficzne czynią z pilźnieńskiej gminy interesującego partnera gospodarczego i stanowią zachętę dla potenc­jalnych inwestorów. Uroku i atrakcyjności nie tylko pod względem turystycznym, ale i gospodarczym dodaje okolicy zalew na Wisłoce. Czysta na tym odcinku rze­ka, rezerwaty przyrody, wspaniałe krajobrazy to kole­jne atuty, dzięki którym Pilzno może stać się centrum turystycznym.

Jeżeli są Państwo zmęczeni gwarem wielkich mi­ast, znudzeni wypoczynkiem w znanych kurortach, szukają kontaktu z przyrodą, chcą zwiedzić zabytki świadczące o historii tej ziemi – zapraszamy do Gminy Pilzno. Naturalne środowisko, piękne krajo­brazy, ciekawe szlaki turystyczne stwarzają warunki do wspaniałego wypoczynku i rekreacji w zielonym otoczeniu.

Zapraszamy do Pilzna, gwarantując miłe i serdeczne przyjęcie!