Brzyska

Powierzchnia: 45,13 km2

Ludność: 6 553 mieszkańców

Dane teleadresowe:

38 – 212 Brzostek

Brzyska 1

tel. (13) 44 60 105, fax (13) 44 60 105

e-mail: gmina@brzyska.pl

www.brzyska.pl

Gmina Brzyska administracyjnie leży w województwie podkarpackim w północnej części powiatu jasielskiego. W skład gminy wchodzi siedem sołectw: Błażkowa, Brzyska, Kłodawa, Ujazd, Wróblowa, Lipnica Dolna i Dąbrówka. Gmina od zachodu graniczy z województ­wem małopolskim, od południa z Jasłem i Skołoszynem, od północnego zachodu z Jodłową, a od wschodu z gminą Kołaczyce i Brzostek. Gmina posiada stałe do­godne połączenia komunikacyjne z Jasłem. Przez gminę przepływa rzeka Wisłoka, która jest jednocześnie wschodnią granicą gminy.

Ziemie te, w średniowieczu należały do opactwa tynieck­iego. Najwcześniejsza pisana wzmianka pochodzi z 1354 r. i zawarta jest w kodeksie dyplomatycznym tynieckim. W innym dokumencie z 1360 r. Brzyska wsią dawną jest nazwana „villae antiquae dictae Brzyska”. W 1456 r. król Kazimierz Jagiellończyk potwierdza przywileje nadane wcześniej klasztorowi. Własnością opactwa Brzyska zostały do czasów rozbiorowych. Po konfiskacie dóbr Ce­sarz Józef II sprzedaje wszystkie zajęte przez siebie dobra. Brzyska i okoliczne włości kupuje Eder & Boesner, Friess i spółka. Jeden z późniejszych nabywców zamienia je za Frysztak z Kotarskim, rodziny powiązanej z Brzyskami do czasów II wojny światowej.

Gmina Brzyska leży w regionie Pogórza Karpackiego na malowniczych wzgórzach Pogórza Ciężkowickiego, w paśmie Liwocza. Znajduje się tu nieskażona przyroda oraz obiekty zabytkowe, co sprawia, iż teren ten jest atrakcyjny turystycznie. Najwyższym wzniesieniem jest Góra Liwocz (562m.n.p.m), która wyraźnie dominuje w regionie i wchodzi w skład Liwockiego Obszaru Chronionego Krajobrazu. Jedną z najważniejszych cech, która wyróżnia Brzyska jest bogactwo przyrodnicze. Najcenniejszym terenem pod względem przyrodniczym w granicach gminy jest Rezerwat leśny „Liwocz” leżący w Parku Krajo­brazowym Pasma Brzanki. O wysokiej wartości Parku świadczy fakt występowania na jego obszarze wielu gatunków chronionych m.in. występujące tu 23 gatunki roślin objętych ochroną. Fauna obfituje przede wszystkim w zwierzynę łowną, jak sarny, jelenie, dziki, lisy oraz gatunki objęte ochroną prawną, m.in.: jeża, gronostaja, łasicę, wydrę. Spotkać możemy także około 140 gatunków ptaków, w tym: bociana czarnego, kruka, krogulca, myszołowa i jastrzębia. Ze względu na znaczące walory przyrodnicze i krajo­brazowe, a także atrakcyjność turystyczną obszar ten objęto ochroną prawną.

Wschodnia część gminy położona jest w dorzeczu rzeki Wisłoki. Teren ten na odcinku Ostoja Magurska do mostu na trasie Pilzno – Kamienica objęty jest europejską siecią ochrony przyrody NATURA 2000. Posiada bogatą sieć rzeczną i melioracyjną, starorzecza, małe oczka wodne, tereny zalewowe oraz liczne stawy wyrobiskowe obfite w ryby. Jest to teren wypoczynkowy oraz idealny do uprawiania sportów wodnych. Ziemia Brzyska dla odwiedzających gości, oprócz bo­gatej przyrody zaproponować może liczne zabytki i atrakcje turystyczne. Teren ten ma swój specyficzny i indywidualny charakter, ukształtowany przez historię i żyjących tu ludzi. Bogate dziedzictwo kulturowe to spuścizna minionych pokoleń. Zadzi­wia pod względem zachowanych zabytków i histo­rycznych miejsc.

Teren gminy nadaje się doskonale do weekendowej turystyki aktywnej – pieszej. Znajduje się tu dobrze rozwinięta sieć szlaków turystycznych oraz turystyki rowerowej, gdzie można odbywać wycieczki mało uczęszczanymi bocznymi drogami z licznymi punktami widokowymi.